Değerli okurlarım,
Okullar açılırken her yıl yaşanan hiçbir anlam yükleyemediğim okul forması konusunu dile getirmek istedim.
Kendi öğrencilik dönemlerimi hatırladığımda ben ve ailem için hiç de sıkıntılı bir süreç yoktu. İlkokul döneminde önce siyah ve sonrasında da mavi olan önlükler giydik. Ortaokulda ve lisede de füme rengi pantolona, kravata, lacivert cekete ve beyaz gömleğe terfi ettik. Ne biz ergenler olarak okul formasını gereksiz saydık ne de ailelerimiz lüzumsuz ve masraflı bir harcama kalemi gerekçesi ile okul idareleri ile zıtlaşıp çekişti.
Bu uygulamanın faydalarını gördük, arkadaşlar arasında eşitliği sağlardı. Statü, sınıf ayrımı, dalga geçme ve alay etme gibi problemlerin çıkmasını engellerdi. Şimdi ise serbest kıyafet adeta bir zenginlik yarışı göstergesi haline dönüştü.
Okul üniforması aidiyet hissi uyandırırdı. Okul ruhunun oluşması sağlanırdı. Okul üniforması sayesinde öğrencilerin ve ebeveynlerin hayatı daha pratik bir hale gelirdi. Bu üniformalar sayesinde ebeveynler yeni üniforma satın almak zorunda kalmazlardı. Ayrıca çocuklar aynı okuldan mezun olmuş abi ve ablalarının kıyafetlerini giyebilir ve maddi açıdan tasarruf sağlarlardı.
Çoğunuz tek çocuk sahibi olsanız da iki ve üç çocuğu olan velilerde var. Durum böyle olunca ister istemez gerek okul idaresi ve okul-aile birliği ile gerekse de evde çocuğunuz ile kıyafetler ve forma üzerine tartışmalar, gerginlikler yaşamış olmanız kuvvetle muhtemel.
Çocukların sınıf ortamında derse odaklanabilmesinin önemi herkes tarafından bilinir. Kıyafetlerin bu konuyla alakası oldukça fazla. Çocukların kendi kıyafetlerini arkadaşlarının kıyafetleriyle kıyaslaması özenti ve sorunların kaynağı oluyor. Ders başarısı, okul kurallarına uyum, ahlak ölçüleri değil de o gün giyilen yeni kıyafetler ve takılan aksesuarlar öne çıkıyor. Bazı okullar bu karmaşaya sessiz kalıyor çünkü öğrenci ve velileri müşteri olarak görüyor.
Okul kıyafetleri aynı olan öğrenciler dolaylı yoldan ne giyeceğini umursamayacağı için derslerine daha fazla odaklanmış olurlar. Öğrenci sabah acaba bugün hangi kombini yapmalıyım endişesi taşımadan okuluna gider. Kim ne giymiş, kaç liralık, hangi marka, hangi renk, ben ondan daha iyi giyinmeliyim… Endişesi ve stresi kıyafetten ve dış görünüşünden öteye gitmeyen öğrenciler geleceğinin ve sağlığının önemini fark edemiyor.
Ayrıca okul formaları sayesinde öğrenciler, okul dışından gelebilecek herhangi bir güvenlik problemi karşısında ayırt edilebilir hale geliyor.
Çoğu okulda -ister özel ister devlet olsun.- görünürde üniforma zorunluğu var ve kurallara uyuluyor. Ancak gözlemler sonucu bu kuralın yalnızca bir formaliteden ibaret olduğu anlaşılıyor. Sadece okul açılırken alma zorunluluğu getirilen forma, çocukların ve gençlerin sürü psikolojisiyle hareket ederek giydiği serbest kıyafetler ile yerini öğrencinin üstünden gardırop askılarına bırakıyor. Günümüz ekonomik koşulları ortada... Veliler zaten çocuğunun eğitimi için gerekli olan masrafı üstlenmeye hazır ancak alınan üniformalar giyilmeyip bir de üzerine öğrencinin arkadaşlarından görerek istediği serbest kıyafetler eklenince bu masraf katlanarak artıyor.
Bir uzun kollu bir kısa kollu olmak üzere iki tişört fiyatı yaklaşık 3000 TL. Pantolon, gömlek, süveter… Eşofman takımı ve ayakkabıyı hiç söylemiyorum. Sorarım size； forma uygulaması zorunlu olmayacaksa, katı bile açılmadan bir kenara atılacaksa bu kadar masrafın ne anlamı var. Velilerimiz kime neden para kazandırıyor？ “Forma zorunludur.” Deyip uygulamayan okullara sorulduğunda “Veliler böyle istiyor.” ifadesi kullanılıyor. Hangi veli avuçla para verdiği formaya “Gerek yok.” der ？ Yoksa kuralları uygulayamayan okul idareleri mi var ？ Söylemler eyleme geçmedikçe, kurallarda taviz verildikçe işin saygınlığı kalmaz. Orada güven ortamı oluşmaz. Küçük gibi görünen ihmaller, geleceğe ilk adımlarını atan gençlerimizin zaten yeterince stresli olan okul hayatını büyük ölçüde etkilemektedir.