Özlemini çektiğimiz mekanların başında, uzun bir geçmişe sahip kıraathaneler ve sanat evleri gelmektedir. Belirli bir sürekliliğe sahip olan kıraathaneler, toplumun geleneksel kurumlarından birisi olmuştur. Kıraathaneler kendi özelliklerine sahip içinde bilimi, sanatı, eğitimi yetiştiren kültürel bir değerler toplamıdır.
Bu mekanlar tarih boyunca sanatçının yaşam biçimi haline gelmiş ve toplumsal gerçekliğin öznesi olarak sanatçı için önemli bir rol oynamıştır. Topluma yön veren kıymetli sanatçılarımız bu mekanlarda iz bırakmışlardır. Sanatçılar; resimlerinde, şiirlerinde, müziklerinde ve hatta performans sanatlarında bu ortamlardan esinlenerek eserler üretmişlerdir. Ressamlar ve fotoğrafçılar için ilgi çekici yerler haline gelmiştir. Kafe ve kıraathaneler, sanat ve sanatçılar için önemli bir sosyal ve kültürel altyapı sağlamaktadır. Sanatı, sanatçıyı, sanat sevenleri bir araya getiren; sanatı yaygınlaştırarak, koruyarak ve destekleyerek toplumun kültürel zenginliğini artıran nadide mekanlardır. Sanatçılar arasındaki alışverişi ve iş birliklerini teşvik ederek yeni eserlerin ortaya çıkmasına katkıda bulunmuştur. Bununla birlikte, teknoloji ve yaşam biçimleri değiştikçe kıraathanelerin ve kafelerin rolü de zaman içinde değişmiştir.
Bu kültürel mekanlar sanatın desteklenmesi ve yaygınlaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bu mekanlarda zaman geçirmek, yeni fikirlerin doğmasına ve sanatsal ilhamın artmasına yardımcı olmaktadır. Sanatçılar çeşitli insanlarla etkileşime girmek, farklı kültürlerden gelen insanları gözlemlemek ve onların hikayelerini dinlemek, sanatçılar için yeni perspektifler ve ilham kaynakları sunmaktadır. Bu mekanlar yerel sanatçıların eserlerini sergileyebileceği veya küçük performanslar düzenleyebileceği mekanlar olarak yapılmalıdır. Sanatçılar bu mekanlarda eserlerini geniş bir kitleye tanıtma ve geri bildirim alma fırsatı yakalamalıdır. Sanatçılar, diğer sanatçılarla veya sanata ilgi duyan insanlarla birlikte üniversitemiz başta olmak üzere tüm kurumlarla bilgi alışverişi içerisinde olmalılar. Akademisyenlerimizin engin bilgilerinden, kültür elçilerimizin hoş sohbetlerinden yararlanılmalıdır. Öğrencilerimizin bilgiye ve kaynağına kolayca ulaşması eser sahibiyle birebir sohbet etmesi yeni ufuklar açacaktır.
Bu mekanlar, edebiyat ve bilgiye erişimi arttırarak okuma alışkanlığının yaygınlaşmasına katkıda bulunacaktır. Birçok sanatçının yetişmesine vesile olacaktır. Burada yapılan sohbetler, fikir alışverişleri ve tartışmalar kültürel zenginlik kazandıracaktır. Bu sayede bireylerde sanat ve estetik haz olgusu ortaya çıkmaktadır. Bu mekanlar sakin ve huzurlu bir atmosfer sunarak yoğun bir çalışma temposuna ara verip zihinsel olarak dinlenme ortamı sağlayacaktır.
Şehir kültürünü en çok etkileyen faktörlerin başında o kentin fiziksel, sosyo-ekonomik, kültürel ve tarihsel özellikleri gelmektedir. Medeniyetin yansımalarına daha çok şehirlerde rastlanır. Sanat ve edebiyat ürünlerinin üretildiği mekânlar öncelikle şehirlerdir.
“Nâgehân ol şâra vardım
Ol şârı yapılır gördüm
Ben dahi bile yapıldım
Taş u toprak arasında”
Hacı Bayram-ı Veli, bu dörtlüğünün yer aldığı şiirinde inşa edilmekte olan bir şehre ansızın vardığında, bir yandan şehir yapılırken kendi varlığının da yeniden yapılanıp varlık kazandığını söyler. Şehrin mimarisinde mabetler, hanlar, kervansaraylar, iskân yerleri, pazar alanları, caddeler, sokaklar ve benzeri daha nice yapılar yer alırken sanat ve edebiyat ürünleri, bu ürünleri oluşturan değerler ve oluştuğu mekanlar yok sayılamaz.
